10 grudnia – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka
Każdego 10 grudnia w rocznicę podpisania w 1948 roku Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka na świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. To już kolejny rok, w którym w obchody włączyła się Policja. W tym dniu uruchomiony zostanie punkt konsultacyjny w siedzibie Komendy Powiatowej Policji w Słubicach przy ul. Kazimierza Wielkiego 1, czynny w godzinach od 10.00 do 14.00, w którym będzie można uzyskać poradę oraz pomoc prawną. Nie możesz przyjść, zadzwoń nr tel. 95 759 28 30, 601 749 622.
Pierwszy artykuł deklaracji stanowi:
„Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swoich praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.”
Ponadto deklaracja stanowi fundamentalny kanon praw przysługujących wszystkim ludziom bez względu na różnice „rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiekolwiek innego stanu” (art. 2).
Doświadczenia II wojny światowej skłoniły państwa do podjęcia aktywnych, jednoznacznych działań, które zminimalizują prawdopodobieństwo powtórzenia się historii masowego łamania praw człowieka i ludobójstwa. Przyjęcie Deklaracji poprzedziło kilka lat dyskusji i niestety zbiegło się to w czasie z narastaniem tzw. zimnej wojny. Bezpośrednim tego skutkiem było osłabienie mocy sprawczej tego dokumentu, który pierwotnie miał być konwencją, czyli aktem prawnie wiążącym państwa, a został deklaracją. Deklarację przyjęto jednak bez głosu sprzeciwu. Obecnie, większość prawników zajmujących się prawem międzynarodowym uważa Deklarację za prawo zwyczajowe, z czego wnioskują jej powszechne obowiązywanie. Na bazie Deklaracji, w 1996 roku uchwalono Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, które jako umowy międzynarodowe od początku obowiązywały wszystkie Państwa-Strony. Deklaracja do dziś jest podstawą systemu ochrony praw człowieka ONZ. W Deklaracji zawarto to, co w ty okresie jednomyślnie uznano za fundament praw człowieka dla wszystkich ludzi w odniesieniu do takich kwestii, jak:
- bezpieczeństwo osobiste;
- wolność od niewolnictwa i tortur;
- ochrona prawna;
- wolność słowa;
- wolność przemieszczania się;
- wolność religii;
- wolność zgromadzeń;
- prawo do pracy;
- prawo do zdrowia;
- prawo do edukacji;
- prawo do kultury i inne.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka określa prawa człowieka jako:
- powszechne – przysługują każdej osobie na mocy jej człowieczeństwa
- niezbywalne – nie można się ich zrzec, nawet gdyby się tego chciało, ani nikt nie ma prawa pozbawić kogokolwiek tych praw
- niepodzielne – żadne z uznawanych za podstawowe praw człowieka nie jest ważniejsze od pozostałych, a korzystanie z nich jest ze sobą powiązane/zależne.
Do ONZ należą obecnie 193 państwa. Stworzony w ramach ONZ tzw. system uniwersalny (poza systemem ONZ-towskim istnieją systemy kontynentalne: amerykański, afrykański i europejski), to największy i najpowszechniejszy system ochrony praw człowieka. Wiele mechanizmów ochrony praw człowieka, np. Międzynarodowy Trybunał Karny (powołany, aby sądzić sprawców najcięższych przestępstw), urząd Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka, Konwencja przeciwko torturom ONZ czy Europejska Konwencja Przeciwko Handlowi Ludźmi, są efektami wieloletnich starań, akcji i działań edukacyjnych m.in. wielu organizacji pozarządowych.